Đánh kẻng nuôi gà, cho bồ câu ấp trứng giả là sự sáng tạo của nông dân Thủ đô để đáp ứng tốt hơn cho nhu cầu mỗi lúc một phong phú từ thị trường.

Đánh kẻng gọi gà

Cứ chiều muộn là trang trại diện tích rộng tới hơn 4 ha của anh Nguyễn Việt Dũng ở xã Cổ Đông, Thị xã Sơn Tây lại vang lên tiếng đánh kẻng rộn rã. Nghe thấy âm thanh quen thuộc, đàn gà Mía 20.000 con đang mải dạo chơi bên ngoài vội lục tục lũ lượt chạy về, kỷ luật hệt như trong quân đội. Chăn gà đã hơn 10 năm nhưng 8 năm trước anh chỉ nuôi nhốt trong chuồng, 2 năm nay mới phát hiện ra là khi nuôi dạng thả chúng khỏe hơn, mào đỏ tươi, lông óng mượt và đặc biệt là thịt ngon hơn nên mới quyết định kết hợp cả hai cách.

Hai tháng đầu khi gà còn non được nuôi nhốt hoàn toàn, hai tháng sau thì thả. Sáng khi gà đã ăn no anh thả ra ngoài đồi. Cả một ngày chúng sẽ tha hồ bươi, tìm các loại côn trùng, giun dế, cỏ, lá thậm chí nuốt cả sỏi, đá giống như tập quán di truyền từ tổ tiên để giúp cho diều có thể nghiền nát các loại thức ăn một cách tốt hơn. Buổi chiều muộn, hễ đánh kẻng vài hồi thì chúng lại quen máng ăn, quen chủ lon ton chạy về chỉ việc quây lưới lại là xong.

Gà Mía vốn là giống gà hướng thịt nổi tiếng có nguồn gốc từ xã Phùng Hưng, huyện Tùng Thiện, tỉnh Hà Tây cũ nay là xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội. Tên gọi gà Mía gắn liền với những địa danh tiêu biểu của xứ Đoài cổ xưa như chợ Mía, chùa Mía. Sở dĩ anh Dũng chọn con gà Mía thuần để nuôi là bởi tính an toàn của chúng cả về khả năng phòng bệnh cũng như độ ổn định về thị trường: “Là giống địa phương nên chúng rất khỏe và thích nghi tốt với môi trường ở đây. Hơn thế, vì chất lượng thịt, trọng lượng, kích cỡ vừa phải hợp cả với nhu cầu ăn của gia đình cũng như đám cỗ nên giá bán thấp nhất cũng được 70.000 đ/kg, cao nhất được 110.000 đ/kg, trung bình được 90 – 100.000 đ/kg trong khi đó giá thành chỉ vào khoảng 55.000 đ/kg, luôn có lãi. Mỗi lứa gà 4,5 tháng nên một năm tôi nuôi 2 lứa, còn để trống chuồng 3 tuần để vệ sinh chuồng trại, khử trùng, tiêu độc. Tính ra cả năm cũng để ra được chừng 400 – 500 triệu”.

Đây là lần thứ hai anh Dũng tiếp cận với vốn quỹ khuyến nông của thành phố Hà Nội, lần đầu năm 2018 vay 500 triệu đã trả xong, giờ lại lập phương án vay mới 500 triệu nữa nên mọi thủ tục đã không còn bỡ ngỡ. Anh tâm sự: “Làm nông nghiệp có nhiều rủi ro mà phải vay nhiều vốn ngân hàng thì rất khổ bởi lãi cao đã đành lại không ổn định về lãi, lúc lên, lúc xuống chứ không cố định, nhất là nếu có tiền mà trả trước thời hạn còn bị phạt hợp đồng vì họ chỉ là chỗ “buôn tiền” mà thôi. Còn quỹ khuyến nông mang tính trợ giúp cho nông dân là chính nên mức quản lý phí rất thấp, có tiền mà trả trước thời hạn còn được giảm. Trong quá trình sản xuất còn được cán bộ thường xuyên hỏi han, bảo ban về kỹ thuật, thị trường…”.

Cho bồ câu ấp trứng giả

Vợ chồng chị Đỗ Thị Kim Anh ở làng Thủ Trung, xã Thanh Mỹ, thị xã Sơn Tây có thâm niên nuôi chim bồ câu Pháp sinh sản được 3 năm. Đây là giống bồ câu ngoại có tỷ lệ đẻ nhiều, tiêu thụ thức ăn ít, phù hợp khí hậu nhiệt đới, sức đề kháng cao, ít dịch bệnh, lớn nhanh và trọng lượng trung bình gấp đôi bồ câu ta nên gần đây được nhiều người chọn lựa nuôi.

Từ đàn 200 đôi nay gia đình họ đã gây dựng lên 800 đôi và muốn vay vốn quỹ khuyến nông thành phố Hà Nội để nhân lên trên 1.000 đôi trong thời gian tới. Quá trưa rồi nhưng chị vẫn kiên nhẫn đợi đoàn chúng tôi đến thẩm định phương án vay quỹ khuyến nông thành phố rồi đội mưa dẫn ra xem chuồng trại, thuyết minh về quy trình kỹ thuật nuôi chim. Có rất nhiều điều ngỡ ngàng ngay cả với người làm nông nghiệp.

Nhẹ nhàng lấy một quả trứng trắng hồng ở ngay dưới bụng con bồ câu mẹ đang ấp, chị bảo: “Đây là trứng giả đấy các anh chị ạ! Mỗi lứa bồ câu thường đẻ 2 trứng, từ lúc đẻ quả đầu tiên đến lúc ấp chừng 3 – 4 ngày. Nếu để cho bồ câu ấp tự nhiên thì tỷ lệ nở được chỉ khoảng 50% thôi còn để ấp trong lò phải đạt cỡ trên 95%. Bởi vậy nên đến thời điểm chúng ấp chúng tôi sẽ lấy 2 quả trứng thật đi để lại hai quả trứng giả thế chỗ. Khi nào chim nở thì bỏ 1 quả trứng giả trong tổ đi, luồn 3 – 4 chim non vài ngày tuổi vào, sau thấy chúng bón cho chim non ăn đều, lớn nhanh thì bỏ nốt quả còn lại. Chim bồ câu có đặc tính cùng nhau ấp trứng, sáng chim mẹ, chiều chim bố, cùng nhau bón thức ăn cho con. Nếu thả một con chim trống thêm vào chuồng là hai con trống đánh nhau chí tử nhưng nếu thả thêm một con chim mái vào chuồng thì chúng vẫn sống với nhau khá thuận hòa theo kiểu một ông hai bà”.

Cũng theo chị Kim Anh bồ câu rất khỏe, cứ tiêm phòng bệnh định kỳ, bổ sung thuốc bổ rồi cho ăn các thức ăn tự nhiên như bắp, lúa, đậu…thì gần như chúng không bị bệnh. Không như gà, vịt nuôi cả đàn khó biết con nào bỏ ăn, bồ câu nuôi theo từng ô chuồng một, mỗi chuồng chỉ có hai vợ chồng nên con nào ăn yếu là biết ngay, tách ra để chạy chữa, có thể kiểm soát vấn đề dịch dễ dàng. Hơn thế nữa, giá bán của bồ câu không trồi sụt như các loại gia cầm khác mà khá đều, có xu hướng tăng nhẹ mấy năm gần đây. Chừng 30 ngày sau khi nở, trọng lượng chim non đạt 5 – 6 lạng thì xuất theo đôi, mỗi cặp 140.000 bán tại chuồng cho thương lái, lãi được 60.000 đ.

Ngoài ra chị còn làm quán bán ngay trong làng, mỗi cặp sau khi chế biến sẵn chỉ việc đem về ăn có giá 180.000 đ, lại lãi thêm một chút nữa. Đó là với bồ câu thịt còn bồ câu đẻ thì theo kinh nghiệm của chị phải bỏ qua hai lần đẻ đầu vì chất lượng của trứng so rất kém, đến lứa thứ ba mới đạt chuẩn để đem vào máy ấp.

Trứng bồ câu giả hiện nay có hai loại là đặc và nước. Loại trứng đặc được làm hoàn toàn bằng nhựa, loại trứng nước thì có vỏ được làm từ nhựa còn bên trong chứa nước. Cả hai loại này đều được dùng phổ biến và khó có thể nói được loại nào tốt hơn vì chúng đều có ưu và nhược điểm. Trứng nhựa đặc có ưu điểm độ bền cao do nhưng nhược điểm là khó truyền nhiệt hơn nên lâu ấm còn ngược lại trứng nhựa lỏng có ưu điểm dễ truyền nhiệt, nhanh ấm hơn nhưng nhược điểm độ bền kém hơn. Tại sao phải cho bồ câu ấp trứng giả là bởi trong thời gian đầu mới nở, bồ câu non chỉ ăn thức ăn được bố mẹ mớm cho được gọi là sữa diều. Chim bồ câu bố mẹ chỉ có sữa diều khi được ấp trứng còn không sẽ không có. Để tăng tỷ lệ ấp nở của trứng mà vẫn đảm bảo bồ câu bố mẹ có sữa diều nuôi bồ câu non, các hộ chăn nuôi bồ câu sẽ phải dùng trứng giả (có giá bán trung bình 2.500 đ/quả tùy loại – PV) để cho bồ câu bố mẹ ấp còn trứng thật vẫn được ấp bằng máy.

(Theo Báo Nông Nghiệp Việt Nam Online)