Các nhà khoa học trên gia cầm đang nghiên cứu về việc  tinh chỉnh công nghệ phun nước cho gà.

Nghe có vẻ phi lý, nhưng gà có thể cảm thấy mát hơn trong môi trường nóng hơn nếu điều kiện môi trường khô ráo. Đôi khi, chúng chỉ cần một chút nước và một làn gió nhẹ để tạo ra hiệu ứng tản nhiệt.

Với mục tiêu bảo tồn nước, các nhà nghiên cứu tại Trạm thí nghiệm Nông nghiệp Arkansas đã tiếp tục nhiều thập kỷ nghiên cứu vào năm 2021 để tinh chỉnh phương pháp làm mát trực tiếp cho gà bằng vòi phun áp suất thấp song song với hệ thống làm mát bằng màn phun nước (cooling pad system) truyền thống và quạt thông gió.

"Thử nghiệm năm 2021 nhằm xác định hiệu quả của công nghệ phun nước kết hợp với hệ thống ô mát trong việc đạt được năng suất của gà thịt trong thời tiết nóng", Yi Liang, phó giáo sư kỹ thuật sinh học và nông nghiệp, đồng thời là giảng viên của Trung tâm Nghiên cứu Khoa học gia cầm, trự thuộc Khoa Nông nghiệp thuộc Hệ thống Đại học Arkansas.

Nước là một tài nguyên quan trọng đối với ngành chăn nuôi gia cầm, không chỉ cung cấp cho nhu cầu hằng ngày của gia cầm mà còn để giảm stress nhiệt trong các chuồng nuôi gà thịt có hệ thống thông gió đường hầm (tunnel- ventilated). Như giáo sư khoa học gia cầm Sami Dridi của trạm thí nghiệm cho biết, trong một báo cáo Frontiers in Thú y năm 2020, công nghệ tưới phun giúp cải thiện tính bền vững trong chăn nuôi gà thịt và tiết kiệm nước đáng kể.

Tuy nhiên, một điều đáng lo ngại lớn về việc áp dụng vòi phun nước là một “quan niệm sai lầm” cho rằng vòi phun nước khiến cho chất độn chuồng gà quá ẩm ướt để bán làm phân bón. Nhưng các nhà nghiên cứu đã  ghi nhận điều ngược lại.

Các nghiên cứu được thực hiện trong ba năm (từ năm 2009 đến năm 2011) cho thấy rằng độ ẩm trung bình của chất độn chuồng trong các chuồng sử dụng vòi phun nước có hệ thống thông gió theo đường hầm là 34% -thấp hơn 2% so với độ ẩm trung bình của chất độn chuồng từ các chuồng nuôi gà có hệ thống  làm mát bằng màn phun nước (cooling pad system) và quạt thông gió.

Những nhà chăn nuôi gà ở Arkansas cần chất thải của gà càng khô càng tốt để có thể bán ở các bang lân cận, nơi không được xếp vào “khu vực (có đất trồng) dư thừa chất dinh dưỡng”.

Theo Trung tâm Sản xuất Nông nghiệp bền vững và Nông thôn (CARS), hoạt động chăn nuôi gia cầm ở Arkansas tạo ra khoảng 1,3 triệu tấn chất thải mỗi năm, phần lớn tập trung ở khu vực phía tây bắc của bang. Việc vận chuyển phân gia cầm tới các bang lân cận để sử dụng trong các trang trại đã giúp giảm thiểu lượng phốt pho dư thừa từ các lưu vực Tây Bắc Arkansas.

Liang cho biết, hệ thống phun nước hoạt động bằng cách phun ngắt quãng một lượng nước nhỏ trực tiếp lên những con gà để tạo ra hiệu ứng tản nhiệt khi quạt thông gió thổi luồng không khí đi qua tòa nhà. Các vòi phun nước không được bật cho đến khi những con gà đạt được trọng lượng nhất định và chiếm nhiều không gian hơn. Điều này giúp cho hầu hết lượng nước từ các vòi phun không rơi trên mặt đất. Phần thách thức của việc áp dụng là nhận thức của người chăn nuôi về hai điều. Bà nói: “Có một quan niệm sai lầm rằng tưới nước trong nhà chuồng sẽ làm ướt chất độn chuồng.” Bà cho biết thêm, môi trường ẩm ướt được tạo ra bởi các  màn phun nước không tạo điều kiện cho những con gà tự làm mát một cách hiệu quả. Chuồng nuôi gà thịt hơi nóng và khô hơn khi vận hành với vòi phun nước cho gà so với chuồng nuôi có hệ thống làm mát bằng màn phun nước. Cô giải thích, độ ẩm tạo ra bởi các màn phun nước  (cool-cell) có thể làm bão hòa không khí với độ ẩm tương đối lớn hơn 70%, điều này gây phản tác dụng đối với việc để gà tự làm mát cơ thể bằng cách thở.

Tiết kiệm nước

Tiết kiệm nước và tỷ lệ chuyển đổi thức ăn (FCR) tốt hơn được cho là những lợi ích chính của việc sử dụng hệ thống phun nước trong chuồng gà trong cả hai nghiên cứu 2009-2011 và 2021. Nghiên cứu chỉ ra rằng vòi phun nước làm cho gà đứng dậy và di chuyển xung quanh nhiều hơn. Tom Tabler, giáo sư khuyến nông gia cầm tại Đại học bang Mississippi và là người cộng tác với Liang trong nghiên cứu năm 2021 cho biết vòi phun nước giúp gia cầm giải phóng nhiệt cơ thể và khuyến khích gà đi đến những máng ăn. 

Trong suốt ba mùa hè và năm đàn gà được nuôi từ năm 2009-2011 tại Đơn vị Nghiên cứu ứng dụng Gà thịt tại Khu Liên hợp Nghiên cứu Savoy ở Tây Bắc Arkansas, hệ thống làm mát phun nước sử dụng ít nước làm mát hiệu qua hơn 67% so với hệ thống màn phun nước. Liang lưu ý rằng tỷ lệ tiết kiệm nước dao động từ 50% đến 80%, tùy thuộc vào thời tiết, chương trình của hệ thống màn phun nước và độ tuổi của gà được đưa ra thị trường.

Liang lưu ý, hệ thống làm mát bằng màn phun nước  và các thiết bị liên quan sử dụng một lượng nước đáng kể. Nghiên cứu của trạm thí nghiệm cho thấy, lượng nước sử dụng hàng giờ của các màn phun nước trong một chuồng trại rộng 40 x 400 foot (12,19 x 121,92 m) nằm trong khoảng từ 100 đến 280 gallon / giờ (378,5 đến 1.060 lít) khi nhiệt độ môi trường tăng từ 29 đến 36 độ C vào một ngày mùa hè điển hình ở miền Nam Hoa Kỳ. Liang cho biết thêm, việc làm mát trong mùa hè là cần thiết cho đàn gà thịt được bán từ tháng 5 đến tháng 10 ở Mỹ.

Tabler và Liang là đồng tác giả của một nghiên cứu về vòi phun nước cho gà vào năm 2012 dựa trên nghiên cứu năm đàn gà, trải qua ba mùa hè 2009-2011. Các kết quả đã được công bố dưới dạng một bài báo được bình duyệt vào năm 2014 bởi Hiệp hội Kỹ sư Nông nghiệp và Sinh học Hoa Kỳ.

(Còn tiếp)